Jakie są zasady interpretacji dziedzictwa?
Uniwersalne zasady interpretacji pomagają w edukacji na rzecz dziedzictwa!
Interpretacja dziedzictwa określana jest najczęściej jako aktywność edukacyjna, poprzez którą przekazywana jest wiedza i doświadczenie przeszłości. Jakie są jej podstawowe zasady?
Freeman Tilden: 6 zasad
Freeman Tilden, jeden z ojców interpretacji, opracował w 1957 roku zbiór sześciu zasad, które mają ułatwić tworzenie skutecznego przekazu. Zasady Tildena nie są jednak zamkniętym zestawienie, ale zbiorem ogólnych wskazówek.
- „Interpretacja będzie jałowa, jeśli nie połączy tego, co prezentuje lub opisuje, z osobowością i doświadczeniem odbiorcy.
- Samo podanie informacji nie jest interpretacją. Interpretacja to ujawnianie znaczeń ukrytych pod informacją. Choć interpretacja zawsze zawiera element informacji, są to dwie całkiem odrębne kategorie.
- Interpretacja jest sztuką obejmującą wiele dziedzin. Każdej zaś sztuki do pewnego stopnia można się nauczyć.
- Głównym celem interpretacji nie jest nauczanie, lecz pobudzanie do myślenia.
- Interpretacja powinna mieć na celu przekazanie wizji całości, a nie tylko części. Jej adresatem powinien być człowiek w całej swojej złożoności.
- Interpretacja skierowana do dzieci (mniej więcej do dwunastego roku życia) powinna być nie tyle okrojoną i uproszczoną wersją prezentacji dla osób dorosłych, ile raczej działaniem opartym na całkiem odrębnych przesłankach. Najlepiej jest opracować osobny program dla młodych odbiorców.
Źródło: Freeman Tilden, „Interpretacja dziedzictwa”, Poznań 2019, s. 44.
Sam H. Ham: system TORE
Profesor Sam H. Ham, analizując potrzeby współczesnych odbiorców, zwrócił uwagę, iż interpretacja (thematic interprpretation) powinna prowadzić do tworzenia znaczeń i wartości dziedzictwa. Aby skutecznie realizować taki cel, zaproponował system TORE. Opisuje on, że dobra interpretacja powinna zawierać cztery elementy:
- tematyka (thematic)
- organizacja (organised)
- odniesienie do rzeczy istotnych (relevant)
- przyjemność (enjoyable)
Ludwig Thorsten: trójkąt interpretacyjny
Propozycją łączącą powyższe zasady jest tzw. „trójkąt interpretacyjny” Ludwiga Thorstena. Wskazuje on, iż interpretacja dziedzictwa (myśl przewodnia) znajduje się w środku trzech kluczowych elementów: fenomenu (czyli dziedzictwa), odbiorców (uczestników) oraz interpretatora. Wykorzystanie trójkąta interpretacyjnego oznacza poszukiwanie głębszych znaczeń, które są ujmowane w postaci myśli przewodniej.
Autor: Michał Kępski, Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT
Dowiedź się więcej:
- Czym jest interpretacja dziedzictwa?
- Strona poświęcona interpretacji dziedzictwa i Freemanowi Tildenowi: tilden.bramapoznania.pl
- Broszura Ludwiga Thorstena „Oprowadzanie interpretacyjne”